الماس
الماس
نام الماس از کلمه یونانی آداماس (Adamas) به معنای تسخیر ناپذیر گرفته شده است و به دلیل سختی زیاد این کانی به "فناناپذیری"مشهور است.
چگونگی تشکیل الماس
بلور های الماس در عمق نسبتا زیاد زمین،حدود 80 کیلومتری و یا حتی بیشتر در حرارتی معادل 1100 الی 1300 درجه سانتی گراد و تحت فشار بسیار زیاد وزن سنگ های طبقات بالایی به وجود امده و همراه با نفوذ مخروط هایی از مواد اتش فشانی به داخل سنگ های پوسته زمین، به دلیل حرکات عمودی کوه زائی یا قاره زائی به سطح زمین رانده می شود.
مشخصات الماس
|
رنگ |
بی رنگ،زرد قهوه ای،آبی،گاهی سبز،قرمزگونه و حتی سیاه |
|
وزن مخصوص |
3.47_3.55 |
|
کلیواژ |
کامل |
|
سختی مو |
10 |
|
سیستم کریستالی |
ایزومتریک |
|
شکست دوگانه |
ندارد |
|
پراکندگی نور |
0.044 |
|
میزان ضریب شکست نور |
2.407_2.451 |
|
پدیده فلورسانس |
متغیر |
سختی الماس
سختی مطلق الماس 140 برابر کورندوم است.با این حال سختی الماس در جهات گوناگون کریستالوگرافی و در سطوح مختلف ان بوده و این امر امکان بریدن ان را به وسیله گرد یا پودر الماس و یا با الماس دیگری فراهم می سازد.
الماس معمولا در برابر مواد شیمیایی واکنش نشان نمی دهد و فقط اسیدسولفوریک کروم دار در حرارت 200 درجه سانتی گراد آن را به دی اکسید کربن تبدیل می کند.
الماس حقیقی
اشعه ایکس از بلور الماس عبور نمی کند و منعکس می شود (بر خلاف شبه برلیان ها ) و از این خاصیت نیز می توان برای تشخیص الماس حقیقی از انواع بدل آن استفاده نمود.
خواص اپتیکی الماس
خواص اپتیکی الماس بسیار استثنائی است و به دلیل شدت تلالو و پراکندگی نور که در نتیجه میزان بالای ضریب شکست نور در برلیان به وجود می اید این کانی را از قدیم به عنوان "سلطان نگین های جواهر" معرفی نموده و به شکل نگین تراشیده و یا نتراشیده در ساخت زیورالات استفاده می کردند.
تاریخچه الماس
الماس از دوران کهن برای بشر شناخته شده بوده و از ارزش بالایی بر خوردار بوده است.احتمالا اولین اشاره ها به الماس را بتوان در تورات یافت.(باب 3،ایه 9)
تحقیقات نشان می دهد قسمت اعظم الماس های دوران باستان در هندوستان یافت می شده که دارای اولین معادن الماس در جهان بود.قدمت این معادن به قرن چهارم قبل از میلاد بر می گردد.غنی ترین معدن الماس در هندوستان گلکوندا (Golconda) نام داشت که این نام در آن زمان نمادی بود از ثروت بیکران و امروزه واژه ای است برای توصیف الماس هایی با کیفیت عالی
برزیل و آفریقا
برزیل دومین کشورعمده تولید کننده الماس از نیمه اول قرن هجدهم میلادی بوده است،در سال 1725 Bernardo F.lobo به طور تصادفی متوجه تکه بلورهای کوچکی شد که قمار بازان محلی از ان ها در بازی استفاده می کردند او با ارسال چندتکه بلور به اروپا قاطعانه جوابی دریافت کرد که این تکه بلور ها الماس هستند.
افریقای جنوبی سومین منطقه ای است که در ان معادن عمده الماس یافت شده.اولین الماس در این منطقه به سال های 1860 بر می گردد.در سال 1867 یک تاجر الماس در لندن زمین شناسی به نام جیمز گریگوری را استخدام کرد تا این منطقه را بررسی کند ولی او که منطقه اورانژریور را مطالعه کرده بود به این نتیجه رسید که امکان یافت الماس در این منطقه وجود ندارد.مقاله گریگوری بعد ها به رسوائی بزرگی تبدیل شد زیرا منطقه اورانژریور بزرگترین منطقه تولید الماس در جهان شد.
پیدا کردن الماس
بلور های الماس هم در معادن اولیه و هم در معادن ثانویه یافت می شوند.تا سال 1871 میلادی بلورهای بدست امده منحصرا از معادن ثانویه و همراه با سنگ های رسوبی استخراج می شدند که پس از شستن مواد رسوبی همراه،الماس در ته ظرف باقی می ماند.در این سال بود که الماس به طور کاملا تصادفی همراه با سنگ مادر که بعدا به نام کمبرلیت (Kimbrerlite) نامگذاری شد در معادن اولیه آن در آفریقای جنوبی یافت شد.
رنگ در الماس
رنگ در الماس بر خلاف سایر کانی ها، بستگی به فلزات کمیاب درون ان ندارد بلکه اغلب به نیتروژن موجود و نواقص ساختاری در شبکه کریستالی این کانی مربوط می شود.
عامل رنگ صورتی در الماس همانند رنگ قهوه ای است و مابین این دو رنگ ته رنگ های فراوانی وجود دارد.گاه در یک الماس هر دو رنگ قهوه ای و صورتی دیده می شود و شاید روزی بتوان الماس های قهوه ای را به رنگ صورتی تبدیل کرد.رنگ صورتی الزاما جذب طیف نوری در 550nm در طیف جذبی نیست بلکه بستگی به مرکز _N_V(وانادیوم_نیتروژن) دارد و مقدار نیتروژن در ان ها بسیار کم است.این الماس ها اصولا در دسته Ib هستند.
الماس های ابی رنگ هیچ گونه ناخالصی نیتروژن در ساختار اتمی خود ندارند، و جز تیپ II هستند.امروزه بسیاری از الماس های طبیعی ابی رنگ از معدن مشهور Premier در افریقای جنوبی به بازار های جهان سرازیر می شوند البته در برزیل و اندونزی هم الماس ابی رنگ یافت می شود.
رنگ سبز در الماس های غنی از هیدروزن یافت می شود(مراکز H3 در الماس) این مراکز امواج ابی و بنفش را جذب کرده و موج سبز را عبور می دهد.
نوعی الماس به نام Chameleon ( نوعی افتاب پرست ) وجود دارد که تغییر رنگ می دهد و جز الماس های غنی از هیدروژن است.تغییر رنگ از سبز خاکستری به زرد روشن می باشد و این تغییر رنگ یا در هنگامی حاصل می شود که برلیان به مدت یک روز یا بیشتر در الکل مشتعل با حرارت معادل 200_300 درجه سانتی گراد قرار گیرد، که در این صورت برلیان برای چندین دقیقه زرد شده و سپس به رنگ سبز خاکستری پایدار خود تبدیل می شود.
الماس نارنجی رنگ در کنار سبز و قرمز که رنگ های فانتزی هستند قرار دارد.ولی قرمز و سبز جز نادرترین رنگ ها می باشند.الماس های قرمز در حال حاضر از معدن Argyle در استرالیا به دست می اید ولی الماس نارنجی رنگ خالص احتمالا نادرترین رنگی است که تا کنون یافت شده است.
